Tasarımın Yol Haritası

Tasarım sürecine bir mucit gözüyle bakıldığında ortaya çıkan süreç; Fikir à Çözüm ve Hesaplamalar à Değerlendirme Çalışmaları à Tasarım Çözümü  aşamalarından oluşmaktadır.

Ancak, belirli bir pazara hizmet eden ve çeşitli disiplinler barındıran bir firma için tasarım süreci daha fazla basamaklardan oluşmaktadır. Çünkü, bir ihtiyacı iyi tanımlamak, ortaya rekabetçi bir ürün çıkartmak, ürünü ucuza üretmek, hukuksal düzenlemelere uygun ürünler çıkartmak, satış sonrası hizmeti uygun bir şekilde vermek, vb. konular, kurumsal firmaların ele aldığı önemli kalemlerdir. Bu nedenle profesyonel anlamda ele alınan tasarım sürecindeki basamaklar daha detaylıdır.

İhtiyacın Tespiti

Firmalar bazen kendi iç ihtiyaçlarını, bazen de piyasadaki potansiyel talebi tespit ederek bir tasarım geliştirme süreci başlatır. Kendi iç ihtiyaçları doğal süreç içerisinde ortaya çıkarken, piyasadaki taleplerin tespiti araştırma etütleri sonucunda ortaya çıkar. İhtiyaçların çoğu mevcut bir ürün üzerinde geliştirme veya iyileştirme sonucu ortaya çıkar.

Problemin Tanımı

İhtiyacı bir probleme bağlayarak tanımlamak ve tam olarak ne istendiğini ortaya koymak kritik bir basamaktır. Bu aşamayı “Gereksinim Belirleme Aşaması” olarak tanımlamak doğru olacaktır. Yeni tasarlanacak ürün ile ilgili tüm performans beklentileri, ölçüsel limitler, üretim adetleri, ağırlık limitleri vb. tüm gereksinimler detaylı olarak tanımlanmalıdır. Bu bilgiler doğrultusunda tasarımcı kendi yol haritasını çizebilecektir. Örneğin, üretim adetleri bilgisine göre üretim prosesini, ağırlık bilgisine göre parça malzemesini, yapısal gereksinim bilgisine göre malzemenin mukavemetini belirleyerek tasarımı detaylandıracak ve alternatif kavramsal çözümleri daha gerçekçi olarak ortaya koyabilecektir.

Kavramsal Çözümlerin Sentezlenmesi

Ortaya konulan kavramsal çözümler kendileri aralarında avantajlar ve dezavantajlar içerecektir. Tüm Bazı gereksinimleri sağlarken, diğer gereksinimleri sağlanamadığı durumlar olabilecektir. Örneğin, üretim adetlerine göre alüminyum döküm ile üretimin daha uygun olacağı değerlendirilen bir parçanın, döküm malzemenin özellikleri sebebiyle yapısal mukavemet gereksinimlerini karşılamaması sonucu ortaya çıkabilir. Bu durumda kavramsal çözümlerin artı ve eksileri ortaya konularak bir karşılaştırma matrisi hazırlanır ve en önemli gereksinimlere göre bu kavramsal çözümler puanlandırılıp en ideal çözüm seçilebilir.

Analiz Çalışması

Ortaya çıkan kavramsal çözüm gereksinimlere göre analiz edilmelidir. Yapısal, termal, dinamik analizler gibi performans analizlerinin yanında, maliyet, süre vb. diğer özelliklerin analizlerin edilmesi kritik bir aşamadır. Bu çalışmalar sonunda tasarlanan parçanın yeterlilikleri tespit edilmiş olacaktır.

Optimizasyon (En iyileme)

Analiz çalışmaları sonucunda tasarımın en iyilenmesi üzerine çalışma yapılmalıdır. Bu çalışma sonucunda iyileştirilmesi gereken bölgeler ortaya çıkartılacaktır. Bazen de tasarlanan parçanın gereğinden fazla mukavim olduğu tespit edilerek parça üzerinde inceltmeler veya boşaltmalar yapılabilir sonucu ortaya çıkar. Bu sayede de daha hafif parça ve daha az malzeme kullanımına bağlı olarak daha ucuz parça elde edilmiş olur.

Tasarım Değerlendirme ve Doğrulama

Çalışmalar sonucunda, tasarımın gereksinimleri sağlayıp sağlamadığı ile ilgili doğrulama çalışmaları yapılması gerekmektedir. Parça üretilerek fonksiyonel testler yapılabilir, veya pilot kullanıcılarla çalışılarak geri bildirimler alınabilir veya piyasaya az miktarda ürünler sürülerek piyasa tepkisi ölçülebilir. Bu sayede hedeflenen kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı incelenmiş olacaktır.

Sürecin özeti aşağıdaki resim ile tanımlanabilir.

["Mechanical Design", Childs, 2004]