Neyi Tasarlayacağım? (Gereksinim Belirleme Çalışması)

Sürece dahil olun.. 

Tasarım sonucunda ortaya çıkacak ürünün ne tip isterlere sahip olacağının belirlenmesi ve bu isterlerin tasarımcıya doğru aktarılması yapılacak tüm çalışmaları doğrudan etkileyeceğinden bu başlangıç evresini en kritik evre olarak adlandırmak yanlış olmayacaktır. Bu aşamaya “Gereksinim Belirleme Aşaması” diyebiliriz. Bu aşamada, sistem tasarımını yapacak kişilerin doğrudan kullanıcı (müşteri) ile temas kurması tercih edilse de genellikle bu aşama proje yöneticileri veya iş geliştirme ekipleri tarafından yönetilmektedir. Bu durum bilgi aktarımı sırasında kayıplara ve yanlış yönlendirmelere sebep olabilir. Tasarımcının, gereksinimlerin belirlendiği aşamada -elinden geldiğince- sürece dahil olmaya çalışmasını, sorular sormasını, ne anladığını tartışmasını tavsiye ediyorum. Çünkü bu aşamadan sonra işlerin büyük kısmını kendisi yapacağı için bu süreci kendisi adına verimli kullanması kritiktir.

Detay gereksinimler yaratın..

Kullanıcının tanımladığı gereksinimler belirlendikten sonra, detay tasarım sırasında tasarım girdisi olması adına “Türetilmiş Gereksinimler” çıkartılması da yapılacak çalışmaların seyiri için oldukça önemlidir. Bu başlık altında daha çok, detay seviyedeki ve doğrudan tasarımcıyı ilgilendiren gereksinimler yer  alabilir.

     Örneğin:  “X parçasının ağırlığı Y kilogramı geçmeycektir.” bir gereksinimdir.

“X parçası alüminyum malzemeden üretilecektir.” bir türetilmiş gereksim olabilir. Çünkü ana gereksinimden yola çıkılarak hafif bir malzeme tercih edilmesi gereksinimi ortaya çıkmıştır.     

Yaratılan detay gereksinimler ve bu alt gereksinimler arasındaki çelişkili durumlar bazen ana gereksinimlerin sorgulanmasını sağlar ve sürecin en başındayken hataya sürüklenmeyi engeller. 

Varsayımlara başvurun..

Yukarıda belirtilenler, ideale yakın bir süreç işlediği durum için geçerlidir. Ancak, bazı durumlarda kullanıcı da tam olarak ne istediğini belirtecek kadar tecrübeli veya ilgili olmayabilir. (Bu aşamada kullanıcılar isteklerini belirtmemiş olsalar da ürün ortaya çıktığında bir çok olumsuz durumu gözlemleyip sizi zor durumda bırakabilirler) 

Eğer bu tip bir süreçle yüzyüzeyseniz mühendisliğin temellerinden biri olan “varsayımları” devreye sokmalısınız. Varsayımlarınızı da kullanıcı ile paylaşarak teyitler alabilirsiniz. Yani kendi gereksinimlerinizi kendiniz yaratmalısınız. Bu süreçte etik kuralları, kaliteyi, maliyet faktörlerini, üretilebilirliği ve estetiği göz önünde bulundurmayı unutmayın. (“Design For X” başlıklı yazıdaki önerileri dikkate almanızı tavsiye ederim.)